Miranda Terpstra. Interview met Gerdien Ridderhof.
Een gesprek met Gerdien. De Nederlandse betekenis van haar naam is `sterk of dapper met de speer`. Wat mij als interviewer direct opvalt tijdens de ontmoeting met deze jongedame, is haar krachtige uitstraling. Dat belooft wat, als je met 23 jaar jong al zo stevig in je schoenen staat! Een dappere vrouw is ze ook, die handen en voeten wil geven aan het onrecht in de wereld.
Onrecht bestrijden
En onrecht is er genoeg in de wereld. Waar Gerdien nu nog als pedagogisch medewerker werkt op een middelbare school, hoopt zij zich na de zomer via Interserve Nederland* een jaar lang vrijwillig in te zetten. Gerdien hoopt in haar werk en met haar inzet de liefde van Jezus te kunnen gaan voorleven en liefde en herstel te brengen op plekken waar die niet of nauwelijks aanwezig is. Het is nog niet zeker dat er voor Gerdien een plekje is, maar zij heeft er alle vertrouwen in, dat dit goed gaat komen.
Gezin en zondebesef
Gerdien groeit op in een reformatorisch gezin dat aangesloten is bij de Gereformeerde Gemeente**. Ze heeft drie broers, een broertje en een zusje. Haar ouders zijn schippers, dat maakte dat Gerdien als kind naar een schippersinternaat ging en dus in de weekenden meevoer met haar ouders op het schip. Ze ging naar het basisonderwijs en later naar het middelbaar onderwijs, beide opleidingen op reformatorische grondslag. Haar achtergrond heeft haar gevormd. Voor zover zij zich herinnert, heeft ze weinig voorlichting gehad over homoseksualiteit en summier bij de biologieles over seksualiteit in algemene zin en een beetje thuis. Er was weinig openheid. Zoals Gerdien nu terugkijkt naar de uitleg van de theologie die in de kerk, op school en ook thuis werd overgebracht is het een weerspiegeling van de slechtheid van de mens. Althans daar zoomt men op in. Door je met je eigen zonden te confronteren, weet je in deze hoezeer je God nodig hebt voor vergeving. Voor Gerdien bracht dit een negatief schuldgevoel en zondebesef met zich mee. Een theologie als deze kan een basis leggen voor de aanleg van een laag en negatief zelfbeeld. Hetgeen later veroorzaakt dat jonge mensen weinig weerbaar kunnen worden en zijn, in de praktijk van alledag.
Godsbeeld
Gerdien haar Godsbeeld was in die tijd een beeld van een groot en machtig Heerser. Het ging voor haar over schuld. Het was iemand die over haar oordeelt. Een behoorlijk zwart/wit en streng Vaderbeeld. Er zat wel liefde in besloten, maar die ervoer zij als kind en jongere eigenlijk niet, in het soort onderwijs dat zij kreeg. Zij ervoer later veel stress bij het maken van keuzes op haar levenspad, omdat zij dacht dat er maar één keuze de juiste is en dus die alleen van God kon zijn. Maar hoe wist je nou precies wanneer dat zo was? Het beperkte haar enorm in het zetten van stappen en het afwegen van belangrijke beslissingen in haar leven. Dit maakte dat zij naar een loopbaancoach ging die haar inzicht gaf in haar denkpatroon, dit bleek één van de denkpatronen.
Hulp
Als ik Gerdien vraag, of zij als scholier ooit de stap zou hebben gezet naar een klachtencommissie, die is ingesteld door de overheid voor christelijke scholen, geeft Gerdien aan dat zoiets niet in haar opgekomen zou zijn. Het was buiten haar belevingswereld als jongere, opgegroeid met deze achtergrond. Gerdien heeft er wel over nagedacht wat nou helpend zou zijn voor reformatorische LHBT-ers. Zij denkt vooral door christelijke hulp, die bestaat uit luisteren zonder oordeel naar hun verhaal en te beginnen met hoe moedig het is om uit de kast te komen. Al stelt Gerdien hardop de vraag of ze dat wel kunnen geloven, vanwege de daar heersende theologische achtergrond.
De stichting ‘Hart van Homo’s is een initiatief dat het gevoel van deze jongeren erkent, daar waar het gaat om liefde en zelfacceptatie. Het juiste eigen zelfbeeld, dat in staat stelt ieder zijn eigen keuzes te laten maken, is iets wat deze jongeren het hardste nodig hebben. Het vraagstuk van wel of geen relatie is in die zin eigenlijk niet hun grootste probleem. Het is fijn dat er in ieder geval één initiatief deze kwetsbare groep jongeren bereikt op scholen en ook dat verschillende Refo-LHBT-ers de weg vinden naar Wijdekerk om hun verhaal te delen en om te lezen over verschillende wegen en manieren van vrede vinden met je geaardheid en God.
Worsteling en toch contact
Op haar 17e jaar begint Gerdien op de HBO-opleiding Sociaal Pedagogische Hulpverlening. Daar werd ze geconfronteerd met de manier waarop zij was opgevoed. Ze werd geprikkeld en tot denken aangezet door ontmoetingen met andere mensen en door veel te lezen. In deze tijd kwam Gerdien er ook achter dat ze lesbienne is, naast al het andere dat haar als mens definieert, want haar seksualiteit is daar slechts een onderdeeltje van. Gerdien bezoekt ook andere kerkgenootschappen, zodat haar blik op God en haarzelf ruimer is geworden. In eerste instantie maakte het inzicht over de opvoeding Gerdien boos en bracht het haar in een moeilijke periode. Ze gaf haar ouders de schuld van haar moeiten. Zij hadden haar immers in een internaat ‘gestopt’. Ook was Gerdien angstig om haar ouders te vertellen over haar gevoelens als lesbienne. Het heeft veel pijn en ook verdriet gekost om samen met haar ouders nu te staan waar ze staan. Gerdien heeft haar ouders vergeven voor de keuzes, die haar geraakt hebben als kind en ook voor het feit dat zij een andere (geloof)overtuiging hebben dan zijzelf. Ze kon zich ook meer verplaatsen in hun situatie van toen. Het was toen normaal dat je je kinderen op het internaat deed, men dacht daar verder niet over na. Nu haar ouders zien dat het ook negatieve gevolgen kan hebben, zouden ze deze keuze misschien niet meer hebben gemaakt. Deze erkenning voor mijn gevoel heeft me ook erg geholpen. Zij is dankbaar dat haar ouders hebben verwoord dat de deur altijd open blijft staan, welke keuze ze ook maakt. Al wijzen zij het aangaan van een relatie af. Toen Gerdien een keer verliefd was, vond ze het wel moeilijk dat haar moeder niet met haar ‘blij’ kon zijn, maar ze beseft dat ook haar ouders een veranderingsproces doormaken. Mede doordat zij zelf uit haar vooroordeel stapte om niet te oordelen over hun oordeel, is er ruimte gekomen voor verbinding. Door haar eigen houding en de bewuste keuze zelf liefdevol te blijven, bleven ze toch in verbinding en in contact staan. Gerdien probeert het gesprek aan te gaan en ziet dit als zeer waardevol.
Veranderend Godsbeeld
Ons gezamenlijk geloof in Jezus is essentieel en de andere zaken zijn bijzaken en geen reden om scheiding aan te brengen. De liefde van Jezus helpt haar hier enorm bij. Dat maakt dat ze in liefde kan antwoorden, ook als dat is die situatie niet ‘logisch’ is. Dus eigenlijk: het kwade overwinnen met het goede. Zo maak je echt verschil. Gerdien haar Godsbeeld is enorm veranderd, door zowel ontmoetingen, haar loopbaancoach en de kerk waar zij zich nu thuis voelt en waar zij zich ook opnieuw heeft laten dopen. Dat is de Kerk van de Nazarener*** in Vlaardingen. God is voor haar nu haar Vader, iemand die heel nabij is en naast haar loopt. Hij is iemand die bevrijdt en boven alles is Hij Liefde. Gerdien is dankbaar dat zij tot inzicht is gekomen dat het bij keuzes niet gaat over rechts of links. Maar dat het vooral gaat om het hart achter de keuze. Met welke motivatie maak je je keuze? Doe je het voor jezelf of voor God? Nu ziet Gerdien ook in alle Bijbelverhalen terug hoezeer het altijd om dat hart is gegaan en om de motivatie die mensen beweegt. Gerdien leert loslaten en vertrouwen en is niet bang meer om te kiezen. Zij denkt aan al de LHBT- ers uit de refo-hoek, die zelfmoord hebben gepleegd. De geaardheid heeft zoveel invloed op andere aspecten van het menselijk bestaan, dat het voor jongeren heel moeilijk kan zijn om er mee om te gaan. Alleen al met hoe je in de klas zit, hoe je je beweegt, hoe je je van binnen voelt, omdat de maatschappij heel hetero is, nog steeds. En dat heb je meestal pas door als je zelf niet hetero bent. Je zo anders voelt daardoor. Gerdien weet zelf uit ervaring hoe lastig het kan zijn, door bijvoorbeeld het bijwonen van bruiloften. Zulke aangelegenheden kunnen je hart raken en kunnen pijnlijk zijn. Het feit is dat als ik ooit zou trouwen, het waarschijnlijk niet zo onbezorgd en vanzelfsprekend zou zijn. Negatieve opmerkingen vanuit de christelijke hetero-wereld kunnen ook enorm pijnlijk zijn. Zij bedenkt dan altijd maar hoezeer deze mensen, die de opmerkingen maken, zelf liefde nodig hebben. En tegelijk hoopt ze dat zij niet méér stuk maken, dan zij zelf beseffen. Wat haar eveneens opvalt is, dat degenen die schade aanrichten dit veelal onbewust doen.
De Jezus-methode
Gerdien zou iedere LHBT-er gunnen dat ze de geheime Jezus-methode**** kunnen toepassen op hun omgeving en in contacten met mensen die pijn kunnen veroorzaken. Het vraagt een stuk nederigheid en een enorm geduld. De Jezus-methode brengt tegen verwachting in toch liefde voort en zorgt voor verbinding, welke vaak door trots en hoogmoed niet mogelijk zal zijn. Het zal een proces zijn voor iedere LHBT-er en iedere manier is anders. Een proces van binnenuit, dat als het ruimte krijgt, met een luisterend oor het een weg zal vinden. Terwijl waar zaken als verplichting worden opgelegd, veelal ook bij jongeren, weerstand zal oproepen. Gerdien haar toekomst ligt nog open, maar het zal zeker avontuurlijk en spannend zijn. Voor haar is een relatie een optie en zij kan zich voorstellen dat een levenspartner je gehele bestaan enorm kan verrijken. Voor nu is ze als single ook happy en ervaart ruimte. Gerdien ziet haar geaardheid als een onderdeel van haar menselijk bestaan hier op aarde, daarnaast is er zoveel meer!
* Motto van Interserve is: Geloof gaat over héél je leven. Ervan getuigen ook. Met Interserve getuig je van je geloof in Azië en de Arabische wereld door gewoon aan het werk te zijn.
** De Gereformeerde Gemeenten (GG), vormen een orthodox-protestants kerkgenootschap met 107.650 leden op 1 januari 2017. In Nederland is het in omvang het derde protestantse kerkgenootschap, na de Protestantse Kerk in Nederland en de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt. Het ledental neemt, als gevolg van een hoog geboortecijfer en de overkomst van lidmaten uit andere reformatorische kerkverbanden, jaarlijks toe met circa 50-500 personen. De leden worden in de literatuur ingedeeld bij de bevindelijk gereformeerden.
*** De Kerk van de Nazarener is een internationaal christelijk kerkgenootschap, voortgekomen uit het methodisme, maar vooral bekend als heiligingskerk. De Kerk van de Nazarener is officieel opgericht op 8 oktober 1908 te Pilot Point, Texas, USA. Sinds 1919 heeft de Kerk van de Nazarener haar hoofdgebouwen in Kansas City, USA. In 1967 startte de Kerk van de Nazarener in Nederland. Haar eerste kerk in Nederland was te Haarlem. Aan het einde van 2010 had de Kerk van de Nazarener 2.059.261 leden in 26.353 kerken in 159 verschillende landen.
**** De geheime Jezus-methode van Ds. Ed Meenderink: via www.thuisverder.nl/7-mei-2017 krijg je een samenvatting van de preek en kun je deze ook afspelen.
