Anoniem.
Als je mij zou moeten omschrijven, komen er woorden naar voren zoals ‘slechte jeugd’, ‘probleemjongere’ en misschien zelfs ‘autist’. Allemaal labeltjes, en ze geven toch geen volledig beeld van mij. Met God heb ik sinds jonge leeftijd nooit een band gehad. Ik ging wel braaf naar de kerk, bad voor m’n eten, en las mee uit de Bijbel. Ik leefde in de sleur van de orthodox-gereformeerde kringen. Toen ik een jaar of tien of elf was, werd bij mij de diagnose autisme* gesteld, toen liet ik het geloof langzaam los. Ik bad niet meer zelf, deed alleen de ogen dicht als er gebeden werd, en ging met tegenzin naar de kerk. De sleur begon me de keel uit te hangen, en toen ik een jaar of vijftien of zestien was, ging ik niet meer mee naar de kerk. Dat veroorzaakte een paar slaande ruzies met wat geduw en getrek.
Oorlog thuis
Dat was het begin van de oorlog thuis. Bij een vader die gewend was te slaan, en een moeder die gewend was te straffen, totdat ze resultaat zag. Ik ging nog wel mee, maar dan met het pleeg/logeergezin waar ik logeerde, want zij waren redelijke en aardige mensen. Die oorlog thuis duurde drie jaar, en gedurende die paar jaren hadden we een hulpverleenster die gezinsbegeleiding gaf, alleen hielp het niet echt. Wel bij m’n vader, die snapte mij met mijn autisme beter, maar bij mijn moeder werd het nog erger. Na drie jaar volgde de uithuisplaatsing, welke op mijn verzoek werd ingezet. Er kwam voor mij een einde aan de oorlog. En ik maakte alles mee, door wat er verteld werd. Alsof ik een krant las, kwam de informatie over thuis bij me binnen. Het luchtte op, het ‘uit huis’ wonen, in een woonvorm.
Nieuwe leef- en woonvormen
En nadat ik te oud werd voor de jeugdzorg, verhuisde ik naar een Gelders dorpje op de grens met Overijssel. Leuk, nog rustiger, alleen veel reizen, omdat ze ‘om de week’ een weekend dicht waren. Daarna ging het snel: woonvorm dicht vanwege financieel noodweer, verhuizing, traject bij een kundig instituut op het gebied van autisme, weer een verhuizing, terug naar het huis van vader. Mijn ouders waren ondertussen en/of uiteindelijk toch gescheiden. Nieuwe woonvorm beschikbaar, weer verhuizen, aanbod instituut om intern te komen wonen, vriendschap die verbroken werd ...
Opnieuw verhuizingen
En toen ging het licht uit. Nou nee, niet het licht, het laatste beetje hoop verdween. Ik werd wanhopig, smeekte om een plekje op de kliniek, wilde dolgraag starten met de behandeling. Bovendien was ik bijna verlost van een huisgenote waar ik niet al te goed mee overweg kon in de woonvorm. Dat was ook het moment dat ik een bh van de waslijn plukte, en die ’s avonds aantrok. Dat was een heel raar moment: deur op slot, bh uit de kast, kleren uit, hemd laten liggen, bh aantrekken, hemd eroverheen, en in bed liggen. Het voelde als een bevrijding, als een rust. Als het klassieke muziekstuk Air, van J. S. Bach, zo … passend. En ik was niet in conflict met het geloof, ik deed maar wat. En ondertussen ging ik al een paar maanden weer naar de kerk, geen orthodox gereformeerde kerk, maar een kerkgemeenschap met een liberaal karakter. Gelukkig is er een verschil in mensen … Opnieuw verhuizingen, eerst naar de kliniek, twee maanden later van de kliniek naar een woonvorm voor volwassenen. Het laatste, omdat het op de kliniek niet naar mijn zin ging, en pas twee jaar later op mezelf. En daar woon ik nu ongeveer een jaar lekker rustig. Maar eerst even terug naar de woonvorm, waar ik twee jaar heb gewoond: een record! En ook de plek waar ik erachter kwam dat ik misschien een vrouw ben, en toch geen man.
Duidelijkheid en op zoek naar identiteit
Op een gegeven moment zag ik iets voorbij komen van Bruce Jenner**, en die persoon ben ik gaan volgen. Later ging ik bij mezelf nadenken, en kwam ook de bh voorbij. Het voorval met de bh was wel een klein detail, maar uiteindelijk ging ik wel met een aantal mensen zitten praten. Eerst met mijn begeleider van de woonvorm, toen mijn behandelaar. Vervolgens een ander persoon, maar een meer gespecialiseerde behandelaar, toen een seksuoloog. De seksuoloog was het duidelijkste van allemaal en gaf aan: ik ben geen vrouw, maar ik zou iets hebben wat mensen gender fluid*** noemen: man en/of vrouw. De lijn tussen mannelijk en vrouwelijk is inmiddels vrij stevig. Er zijn zeven miljard mensen die allemaal van elkaar verschillen. En niet iedere man is even mannelijk als een zwaargewicht worstelaar of bokser. Sommigen werken in de zorg, wat al meer vrouwelijk is, dus zorgend, en anderen kleden zich meer in stijl. Dat is een stukje identiteit, maar dat weet je nog niet, als je voor een tweede keer een bh aantrekt! En dus liep ik de eerste periode met mijn hart over mijn schouder, en wist ik niet goed wat ik met het hele trans-gebeuren aan moest. Maar dat ging langzamerhand voorbij. Had ik eerst vragen of het wel goed was in Gods ogen, wat ik deed? Later zag ik het meer als zoeken naar identiteit, of maakte ik er geen punt meer van. Inmiddels ben ik met het identiteitsprobleem meer bezig met wie ik ben als geheel, niet zozeer met het genderprobleempje. Dat laatste is maar vijf procent van mijn identiteit. Voor nu: ik heb mijn verleden te verwerken, en dat is al aardig wat.
* Diagnose autisme
Bij mensen met autisme werkt de informatieverwerking in de hersenen op een andere manier. Met autisme word je geboren, en blijft gedurende je hele leven een rol spelen. Het wordt niet veroorzaakt door de opvoeding. Voor de diagnose autisme is een uitgebreid multidisciplinair onderzoek nodig. Multidisciplinair wil zeggen dat verschillende deskundigen bij de diagnostiek betrokken zijn. Bijvoorbeeld een psychiater en een gedragsdeskundige die ruime ervaring hebben met autisme.
** Bruce Jenner
Caitlyn Marie Jenner (geboren als William Bruce Jenner, Mount Kisco ,New York, 28 oktober 1949) is een Amerikaans tv-persoonlijkheid, lgbt-activist, transseksueel en voormalig tienkamper. Jenner werd wereldrecordhouder op de tienkamp, nam tweemaal deel aan de Olympische Spelen en werd eenmaal olympisch kampioen. Hierna profileerde hij zich als schrijver, acteur en filmproducent. Jenner gaf in 2015 aan voortaan als vrouw door het leven te gaan onder de naam Caitlyn Jenner. Deze wijziging werd later dat jaar door de rechtbank bekrachtigd, waardoor Jenner inmiddels ook voor de wet een vrouw is.
*** Gender fluid
Gender fluid betekent letterlijk 'vloeibaar geslacht', een officiële Nederlandse vertaling is er niet. Het geslacht gender fluid valt onder de overkoepelende term multigender. De term multigender is een benaming voor iedereen die zich met meer dan één geslacht identificeert.
