Natasja Schreuder.
Van iemand die licht ironisch als verdedigend serieuze discussies rondom geaardheid probeert te sturen door te zeggen ‘uit de kast geflikkerd te zijn’, mag je verwachten dat zij voldoende woorden heeft voor een thema als ‘uit de kast komen.’ Daarbij ben ik ook nog eens een meer dan gemiddeld ‘midden in de maatschappij mens’ en zijn woorden mijn moedertaal. Maar sommige levensthema’s komen zo dichtbij dat woorden ter discussie worden gesteld.
Want alleen doordat ik soms bijna respectloos mijn eigen opvatting bespot krijg ik nét iets meer ruimte te delen waarom die kast pas na 35 jaar open ging. Het was vooral een harde les in liefde en communicatie. Het uit de kast zijn zelf, een verademing. En toch voelt alles wat ik over geaardheid wil schrijven alsof ik wat te verdedigen heb. Ik voel de roep om erkenning die hem zit in (inter)nationale dagen zoals de jaarlijkse Coming Out Day op 11 oktober. In essentie wil ik haar dan ook belichten, maar op welk standpunt ik mijn licht ook schijn: God, geloof en geaardheid is een precair onderwerp.
Veelkleurige voorzichtigheid
Oké, de inleiding staat. Het is na de komende punt dan ook duidelijk zwart wit dat ik een lesbische christenvrouw ben die dwars door een heterohuwelijk werd geconfronteerd tot het verhaal wat nu letterlijk een andere liefde is. En omdat iedereen een andere definitie, kennismaking en invulling van liefde bezit, verdient haar weg ernaartoe niet altijd de schoonheidsprijs. Zoals ik al zei. Het is precair.
Deze liefde deed uiteindelijk de kast open. Schrijf ik nu over mijn vriendin? Of schrijf ik over mijn persoonlijke woestijntocht met wat alleen ik als mijn identiteit mag omschrijven. En schrijf ik dan ook over de veelkleurige wirwar van innerlijke compleetheid, externe omarming en voorzichtige steun contra de kritische bevragingen, complete vermijding en middenmoot van meningen zonder oordeel? In deze veelkleurige verscheidenheid schuilt een voorzichtigheid die ik niet anders heb ervaren dan dat christenen noodgedwongen dekking zoeken tot één van deze partijen en elk van hen heeft God als schild.
Dus toch een column over de theologie die altijd terugkomt op de kern? Want dat de Bijbel onwrikbaar is, dáár is de meerderheid van de minstens net zo veelkleurige christenpopulatie het met elkaar eens. Alleen… door wie is die interpretatie en kern dan ingekleurd? Iedereen kijkt immers door zijn eigen brillenkader van wat liefde is.
Ik zucht. Mijn koffie is koud. Niets vat echt samen wat ik tot nu toe zeggen wil. Een pleidooi op liefde volstaat niet. Voorzichtigheid remt niet alleen onze omgang met elkaar, maar ook mijn vingers, want waar liefde in de kern niet verscheurd is, is haar identiteit daarvan in onze wereld wél gebroken. In een gebroken wereld, met gebroken mensen, waarin liefde in de basis vaak niet eens vanzelfsprekendheid is, heerst een gebroken beeld van God. Een eerlijke conclusie toch? Liefde kan echter een hoop helen.
Ik kijk naar mijn koffiemok. Er staat een lachend wolkje op, met druppels in de kleuren van de regenboog. Mijn geaardheid heeft kleur in mijn leven gebracht. Een regenboog aan liefde.
Symbool of verschijnsel
Het wetenschappelijk verschijnsel van de regenboog is op z’n minst een paradox te noemen. Door het geweld van een botsing tussen 2 elementen ontstaat een schoonheid die zijn oorsprong net zo goed kent in gebrokenheid. In de materie van kleurloos water vindt een confrontatie plaats met schijnbaar onzichtbaar licht. De spiegelende impact van deze botsende elementen vormt een niet tastbaar waarneembaar verschijnsel. Het is een bij elkaar komen van processen op zichtbare en onzichtbare niveaus, die niet op elkaar afgesteld waren en toch een harmonieus geheel afdwingen door de kracht van het natuurlijke. Als symbool brengt de regenboog met zijn verschijning én oorsprong net zo goed twee uitersten bij elkaar. Kijk naar het dualistische aspect in zijn diverse vertellingen en gebruiken, waarbij hij als kenmerk altijd de spanning van een boog haalt. De schoonheid ligt ook symbolisch in het samenkomen van tegenstrijdige elementen (regen én zonneschijn) en afhankelijk van de manier de manier waarop je in het leven staat zal zij je als teken kleur en betekenis geven. In elke context van haar symboliek is de regenboog een belofte van hoop, die ook voor mij onomstotelijk het verhaal van de zondvloed in zich draagt. Het verhaal waarin een heilig God, na een massamoord, met zichzelf in botsing raakt en als Onzichtbare niets anders kan dan een gebroken wereld met zichtbare licht van genade bekronen. En zo werpt de regenboog voor mij een nieuw licht op het symbool in de welbekende vlag. Ik ken de oorsprong van zijn gebruik niet, maar ergens voel ik uitersten die de regenboog in vlagvorm ook hier tentoonstelt. Alsof zijn kleurrijke inhoud al botsend harmonie zoekt ten overstaan van het lijnrechte zwartwit beeld van man en vrouw.
De boog als Boodschapper
Overal is de regenboog een Boodschapper. Een betekenisgever. In al haar verschijningsvormen. In wetenschap, in haar vormen van symboliek of zingeving en zelfs in onze gezegdes brengt zij betekenis van harmonie en is daarmee als conflictfunctionaris, een uitzondering op de regel. Zelfs in naam.
Ik had geen idee dat de regenboog eigenlijk rond is tot ik er ooit één uit een vliegtuig zag. Daarmee zijn de uitersten, zijn boodschap en dualiteit net zo goed rond. In al zijn kernwaardes, zelfs als teken aan de hemel, stoelt hij op het natuurlijke.
Niet altijd (helemaal) zichtbaar. Wel (altijd) aanwezig.
Welke betekenis u of ik hem ook toekennen: het complete plaatje maakt hem rond. Dat vraagt soms wat kennis, van bijvoorbeeld een regenboog. Maar veel vaker een inspanning te willen en durven zien wat niet voor handen is. Dit strekt natuurlijk véél verder dan homoseksualiteit.
Voor mij in ieder geval. Want ik leerde kijken met een bewustzijn dat ieder mens ‘regenboog processen’ doormaakt die simpelweg niet vanuit elk perspectief zichtbaar zijn. En hier komt de ware aard van de regenboog uit de kast.
Mijn geaardheid doet er uiteindelijk niet zoveel toe.
Het is de aard van dit rijke natuur fenomeen, de gestigmatiseerde regenboog, die mijn geaardheid wél sluitend maakt. Want in zijn meerdere lagen van verklaringen, in al zijn mysterieuze tegenstrijdigheid, elke kleurschakering die te zien en niet te zien is, daar is zijn schepping in elk verhaal hetzelfde:
In oorsprong geschapen door wat wij niet kunnen zien.
Om zichtbaar aan elkaar te verbinden.
Als teken van trouw.
Natasja Schreuder (35, Ede en Velsen) is schrijfster en werkt daarnaast als agogisch medewerker GGZ bij het Leger des Heils in Amsterdam. Als mens, maatschappelijke duizendpoot en christen altijd actief op zoek naar verhalen die soms bevraagd, altijd verteld, intens geleefd en tot slot belicht moeten worden.
Comments