Tijn Risamasu.
'Homogenezing' is een controversiële en schadelijke behandeling die is bedoeld om iemands geaardheid te 'veranderen'. Zogeheten conversietherapie is in veel landen verboden, maar in Nederland nog niet. De Tweede Kamer debatteerde woensdagavond 19 februari 2025 over zo'n verbod. NU.nl sprak twee mensen die een 'homogenezing' ondergingen.
Jeffrey Alferink (34) was dertien jaar toen hij erachter kwam dat hij op jongens valt. Het was geen vrijwillige ontdekking. "Ik ben nooit echt uit de kast gekomen, meer uit de kast getrokken." Hij werd vanaf de brugklas gepest.
Binnen de Evangelische Gemeente in het Overijsselse dorp Nijverdal werd Jeffrey gekoppeld aan een jong stel waar hij wekelijks zijn hart kon luchten over het pesten. Dat vond hij prettig, maar er bleef toch iets rondspoken in zijn hoofd. "Ik heb nu wel die homoseksuele gevoelens, wat nu?"
"De kerk zocht denk ik naar een soort Bijbelse onderbouwing van het 'probleem' homoseksualiteit", vertelt Jeffrey. Dus kochten ze een cursus in: een soort zelfhulpboeken waar je in tien delen van je geaardheid 'kon afkomen'. Voor Jeffrey was dat een kans. "Ik voelde natuurlijk allang dat wat ik voelde niet gewenst was binnen de kerk. Ik greep destijds alles aan om van mijn homoseksuele gevoelens af te komen."
In deze boeken lag de nadruk op het 'genezen' van de 'ziekte' homoseksualiteit. De kerkoudste werd er ook bij betrokken. "Hij zei dat hij mij kon helpen en dat hij was aangewezen door God. Ik moest teruggaan naar de bron, het moest ergens vandaan komen." Er werden snel trauma's aangewezen. "Mijn moeder had geen goede band met haar vader en mijn vader groeide op in een katholiek internaat. Opeens dacht ik dat het aan mijn ouders lag."
Demonenuitdrijving was de volgende optie
De cursus hielp niet. "Ik was niet van die gevoelens af." Het was tijd voor een volgende stap: een demonenuitdrijving. "Ik had klaarblijkelijk de pech dat er een kwade geest tot mij was gedrongen." Met een demonenuitdrijving kon dat worden opgelost.
Het begon met bidden. "Ze riepen dan 'de geest van homoseksualiteit' die in mij leefde op en spraken die aan als een kind dat straf verdiende." Dat bouwde zich snel op. "Op een gegeven moment werd er echt geschreeuwd naar die geest. Ik probeerde daar ook in mee te gaan. Ik heb uren in die woonkamer gestaan."
De combinatie van de zenuwen en intensiteit maakte Jeffrey misselijk. "Ik moest overgeven. Ik dacht alleen maar: ik ben wel iets kwijt, maar ik voel me echt niet anders." Voor de uitdrijvers was dat een succes. "Zij zagen dat als een teken dat de geest eruit was gekomen." Ze vertelden dat hij "nu echt iets moest gaan merken".
Na de sessie wist Jeffrey niet wat hij moest doen. Bij thuiskomst zei hij niets tegen zijn ouders. Die dachten dat hun zoon in goede handen was. "Ik heb mezelf vroeg aangeleerd: mond houden, niet opvallen. Ga maar door alles heen om te zorgen dat je hetero wordt."
Hij schaamde zich voor wat hem was overkomen. "Je ontwikkelt geen goed zelfbeeld. Je voelt alleen maar teleurstelling." Hij bouwde een muur om zich heen en werd depressief. Pas rond zijn 22e durfde Jeffrey meer zichzelf te zijn. In Amsterdam kreeg hij traumatherapie. Het heeft daarna jaren geduurd voordat hij "een enigszins goed leven" kon leiden.
'Moest het contact met mijn vriendje verbreken'
Julien van Delden (41) groeide in de omgeving van Eindhoven op in een streng religieus gezin. Na zijn coming-out op zijn vijftiende kreeg hij van zijn ouders de keuze: "Je gaat naar het internaat óf naar een dokter om te genezen van deze ziekte." De Evangelische Hulp aan Homofielen (EHAH) bood sessies voor 'homogenezing' in Amsterdam aan. "Ik voelde me heel erg gedwongen door mijn ouders en de kerk."
"Bij de EHAH was vooral schuldbelijdenis belangrijk: als mens ben je zondig en je homoseksuele gedachten zijn dat zeker. Daar moet je vergiffenis voor vragen aan God." Een sessie begon met het gebed. Daarin werd gereflecteerd op de onthoudingsdoelen die de deelnemers zich hadden gesteld. "Dat waren doelen als geen porno kijken, geen romantische contacten met andere jongens, niet masturberen en niet fantaseren. De behandeling kwam voort uit de behandeling voor een seksverslaving."
Julien had in die tijd ook een vriendje. "Ik werd gedwongen om het contact te verbreken. En ik mocht absoluut geen contact hebben met de andere 'cliënten'." Na het gebed werden een-op-eengesprekken gevoerd met een 'psycholoog'. "Dan werd theorie aangehaald over wat er in de Bijbel stond, waar EHAH zich op baseerde, over waarom homoseksualiteit niet past in Gods plan en een zonde is."
'Afwijzing van ouders was traumatisch'
De relatie met zijn vader werd al snel als oorzaak genoemd. "Zo hadden ze het erover dat mijn vader afwezig was in de opvoeding, omdat hij aan het werk was en vaak 's avonds laat pas thuiskwam. Ik geloofde dat het daardoor kwam", zegt Julien. "Toen het voorbij was, zei ik dat ik genezen was. Voor mijn omgeving was ik toen hetero. Maar het was een onderdrukt gevoel, vooral door die ontkenning."
De relatie met zijn ouders is daarna oppervlakkig gebleven. "Een afwijzing van je ouders is erg traumatisch. Misschien wel erger dan de conversiebehandeling zelf." Maar de worsteling met zijn identiteit werd vergroot door zijn tijd bij de EHAH. Pas toen hij twintig was, durfde hij er weer opnieuw voor uit te komen. "Ik moest een tweede keer uit de kast komen, de drempel daarvoor was nog hoger door wat ik had meegemaakt." Julien heeft vier jaar lang therapie nodig gehad om te kunnen herstellen van de schade. "Ik heb er een persoonlijkheidsstoornis door ontwikkeld. Ook ben ik suïcidaal geweest."
Voor zowel Jeffrey als Julien is erkenning het belangrijkste. "Ik dacht echt dat ik de enige was die dit had doorgemaakt", zegt Jeffrey. "Het is belangrijk om de bewustwording te vergroten, over hoe ontwrichtend en schadelijk dit kan zijn", zegt Julien.
Bijgaand artikel is met toestemming van nu.nl en betrokken overgenomen.
Comments